گروه انديشه: فرقه‌های صوفيه در جامعه معاصر ايران، گرفتار مشكلات اعتقادی و يا رفتاری‌اند و به همين جهت، عرفان اصيل اسلامی از التقاط و انحراف فرقه‌های صوفيه به شدت رنج می‌برد
حجت‌الاسلام و المسلمين «عبدالحسين خسروپناه»، استاديار پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی، در گفت‌وگو با سرويس انديشه خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، در مورد تفاوت ميان عرفان‌های اصيل و كاذب
با اشاره به مطلب فوق گفت: عالمان صدر اسلام و معاصر آثار فراوانی در ردّ صوفيه نوشته‌اند كه ازجمله آن‌ها می‌توان به رساله «الردّ علی الصوفيه و الغاليه» نوشته «حسين بن سعيد اهوازی» يكی از اصحاب امام رضا(ع)، «رد بر حسن بصری» نوشته فضل بن شاذان؛ «الردّ علی الغلاة» نوشته ابواسحاق كاتب از اصحاب امام عسكری(ع)؛ «الرد علی اصحاب الحلاج» نوشته شيخ مفيد؛ «مجاميع فی رد الصوفی» نوشته شهيد اول؛ كسر اصنام الجاهلية نوشته ملاصدرا و بسياری ديگر اشاره كرد،وی افزود: شايان ذكر است كه اهل عرفان و تصوف نيز در نقد صوفيان ساده‌لوح يا منحرف و رياكار سخن‌ها گفته‌ان. برای نمونه مولوی در موارد مختلفی از مثنوی معنوی به نقد صوفيان پرداخته است. مثلا در همان دفتر اول می‌گويد
صوفی ابن‌الوقت باشد ای رفيق/ نيست فردا گفتن از شرط طريق
تو مگرخود، مرد صوفی نيستی/ هست را از نسيه خيزد نيستی
گفتمش: پوشيده خوشتر سرّ يار/ خود، تو در ضمن حكايت گوش دار
خوشترآن باشد كه سرّ دلبران/ گفته آيد در حديث ديگران
مدرس كلام اسلامی در مورد وجوه اشتراك عرفان‌های بومی فعال در ايران گفت: فرقه‌های صوفيه معاصر به قدری متنوعند كه ارائه تعريف يكسان از آن‌ها غير ممكن است، اما دارای وجوه عامی نظير گرايش به فقه‌ستيزی و مرجع‌ستيزی ـ با وجود تفاوت مراتب در اين ويژگی ـ هستند. حتی فرقه‌هايی مثل ذهبيه و نعمت‌اللهيه گناباديه كه تقليد از مراجع تقليد را اظهار می‌كنند نيز در موارد تعارض ميان فتوای قطب (عالی‌ترين شخصيت و مقام فرقه) با مرجعيت، ديدگاه قطب را بر فقيه و مرجع تقليد مقدم میدارندمؤلف «انتظار بشر از دين» فرقه‌های صوفی فعال در ايران را اين‌گونه برشمرد: فرقه‌های فعال جامعه معاصر ايران عبارتند از: 1. نعمت‌اللهی مونسيه 2. نعمت‌اللهی صفی‌علی‌شاهی 3. نعمت‌اللهی گناباديه 4. اويسيه 5. مكتب (نورعلی الهی) 6. شمسيه 7. كميليه 8. اهل حق 9. خاكساريه 10. ذهبيه؛ البته فرقه‌های گناباديه، ذهبيه، اهل حق و مكتب نسبت به ساير انشعابات صوفيه فعاليت گسترده‌تری دارند
مؤلف «گستره شريعت» افزود: اين فرقه‌ها را می‌توان با رويكردهای اجتماعی مانند خدمات و خيانت‌های فرقه‌های صوفيه به مردم؛ سياسی و امنيتی مانند ارتباط با رژيم‌های طاغوتی و دولت‌های بيگانه؛ فقهی مانند فتاوای فقها و محدثان؛ تاريخی مانند منشأ پيدايش و تحولات و تطورات و عوامل انشعاب‌های آن‌ها؛ اخلاقی مانند آسيب‌ها و ناهنجاری‌های اخلاقی؛ اعتقادی مانند بررسی و مطابقت يا عدم مطابقت عقايد آن‌ها با اعتقادات شيعه و ادبی مانند بررسی آثار فارسی و ادبی فرقه‌های صوفيه بررسی كرد
مدرس دانشگاه مذاهب اسلامی علاوه بر نقدهايی كه بر متصوفه معاصر وارد دانست، نقد‌های ديگری نيز بر مؤسسان صوفيه در جهان اسلام بيان كرد و گفت: حسن بصری كسی است كه امام علی(ع) تا امام باقر(ع) را درك كرد و نه تنها به آن‌ها ايمان نياورد، بلكه در برابر آن‌ها ايستاد و بر اميرالمؤمنين(ع) به خاطر درگيری با اهل جمل، طعن می‌زند و در نهايت قاضی حجاج بن يوسف ثقفی می‌شود. جنيد بغدادی، اولين كسی بود كه رقص و سماع را وارد تصوف كرد و ديگران از او پيروی كردند و منشأ صدور فتاوای مراجع تقليد و فقهای شيعه در گذشته و حال به جهت انحراف‌های متنوع فرقه‌های صوفيه شد
وی درادامه اظهار كرد: چرا برخی از آن‌ها به بهانه طريقت از شريعت و احكام شرعی فاصله می‌گيرند؟ يا به راحتی فتوای مراجع مبنی بر حرمت ساختن خانقاه و حرمت رفتن در مجالس صوفيه را مردود می‌شمارند؟ مجالس لهو و لعب و رقص و سماع حرام را مرتكب می‌شوند و دسته‌ای نيز به مواد مخدر و مصرف مسكرات رو می‌آورند و رفتارهای نامشروع مرتكب می‌شوند
خسروپناه تأثير فرقه‌های صوفی بر دفاع مقدس را بازدارنگی از دفاع دانست و افزود: پاره‌ای از فرقه‌های معاصر تا آن‌جا پيش رفتند كه در دوران دفاع مقدس وحمله عراق عليه ايران، جوانان را از دفاع و حراست از مرزهای كشور باز می‌داشتند و در پنهان با فراماسونرهای جاسوس و خيانت‌كار غرب‌گرا ارتباط پيدا می‌كردند. بنده شاهد انحراف بسياری از مردم و جوانان و حتی عده‌ای از طلبه‌های بی‌سواد بودم كه با وعده‌های مادی و يا معنوی به چه بدبختی مبتلا شدند و زندگی آن‌ها ويران شد و به جدايی خانوادگی انجاميد
وی خاطرنشان كرد: سخن ما اين است كه هر چه از فرقه‌های صوفيه در جامعه معاصر ايران وجود دارد، گرفتار مشكلات اعتقادی و يا رفتاری‌اند و به همين جهت، عرفان اصيل اسلامی از التقاط و انحراف فرقه‌های صوفيه به شدت رنج میبردمنبع: خبرگزاری قرانی ایران
No comments:
Post a Comment